- Biblioteca Digitale UNIMC
- Università degli studi di Macerata
- Dipartimento di Studi umanistici - lingue, mediazione, storia, lettere, filosofia
- RE.MEDI.HUM. Renaissance, Medieval and Humanistic Digital Library
- 04. Philelfiana Adri.Hum.Texts. - Texts and Textual Traditions of the Adriatic Humanism (XIVth-XVIth Centuries)
Jakov Bunić, Il ratto di Cerbero, parte prima: la discesa di Ercole nell'oltretomba e l'incontro con Hylas
Opera Data: Iacobus Bonus, De raptu Cerberi, pars I. Aglaia
Authors: Bona Giacomo
Source: Wien, Österreichische Nationalbibliothek, Ser. n. 12881, ff. 1-24
Link: https://www.poetiditalia.it/texts/BON|rapt|001
https://digitalna.nsk.hr/?pr=iiif.v.a&id=10585
https://www.ustc.ac.uk/editions/996612
https://www.ustc.ac.uk/editions/682184
https://www.ustc.ac.uk/editions/615229
https://digitalna.nsk.hr/?pr=iiif.v.a&id=10585
https://www.ustc.ac.uk/editions/996612
https://www.ustc.ac.uk/editions/682184
https://www.ustc.ac.uk/editions/615229
Language: Latino
Incipit:
Taenarias fauces et debellata profundi
Explicit:
Antra adeunt magnoque cauant cum murmure montes.
Attested date: ca. 1490
Keywords: Argonautiche
astrologia
Ercole 'figura Christi'
imprese di Ercole-Eracle-Alcide
interpretazione del mito classico in chiave cristiana
mitologia
oltretomba
personificazione
poema allegorico
poema epico
racconto di Hylas-Ila
astrologia
Ercole 'figura Christi'
imprese di Ercole-Eracle-Alcide
interpretazione del mito classico in chiave cristiana
mitologia
oltretomba
personificazione
poema allegorico
poema epico
racconto di Hylas-Ila
Regesto:
La prima sezione del poema 'De raptu Cerberi' è dedicata al resconto dell'incontro di Ercole-Alcide con il giovane Hylas (Ila), riconosciuto tra le anime in attesa di attraversare l'Acheronte, durante l'ascesa dell'eroe nell'oltretomba. Entrambi si erano imbarcati con Giasone per accompagnarlo alla ricerca del vello d’oro; durante una sosta, i due erano scesi in cerca di una fonte d’acqua dolce; non appena Ila si era chinato per abbeverarsi, le Naiadi della fonte se ne erano immediatamente innamorate e lo avevano trascinato con loro nel fiume Stigie. Da quel momento Eracle aveva perso ogni traccia del giovane, del quale anche lui si era invaghito, e nella disperazione aveva addirittura accusato gli dei del furto. Durante questo incontro infernale Ila rivela ad Ercole alcuni dettagli successivi alla sua sparizione, intessendo con lui una lunga conversazione: racconta che le Naiadi lo avevano condotto nel regno di Oceano, un luogo di grande bellezza, dove aveva partecipato a una celebrazione nuziale, insieme agli dei e alle altre creature marine e fluviali. I versi finali descrivono la conclusione del banchetto e la partenza degli dei verso l’Olimpo o altre destinazioni sulla terra. Ercole e Ila sono entrambi tormentati da emozioni intense e struggenti.
Lexicon index: abigo
aequor
aetas
aether
agmen
ambrosia
amor
ampulla
anguifer
anhelo
antrum
chorus
labellum
cieo
clamor
clangor
claudo
calviger
clipeum
cognosco
faux
os
coma
complector
conamen
lacrima
convivium
cor
corallium
corono
crudelis
cunabula
ater
latex
cupido
currus
cycnus
cymbalum
lamenta
cythara
daps
decus
delphinus
ostendo
detrudor
senectus
discedo
discordia
dolor
domo
donum
latebra
emergo
fatisco
palatium
fera
ferruginus
flamma
fluctus
foedo
foedus
fons
formido
fornix
sensus
pallor
latro
fremitus
furtum
gaudium
gena
globus
grex
gurges
gutta
heros
pascua
serpens
hiatus
arena
hostis
humor
hymenaeos
ictus
ignis
imber
imperterritus
pascor
leo
sicco
libido
limen
lingua
litus
lugeo
lumen
lynx
madeo
pastor
macies
armentum
sol
manes
membrum
mensa
messis
metus
miraculum
miserandus
pectus
miserus
modulamen
mons
sordeo
arx
monstrum
morbus
mors
murmur
myrrha
spelunca
nardum
nefandus
nemus
niger
sortis
noverca
astrum
nox
nubo
numen
eructo
nympha
odoratus
olens
olor
oraculum
species
orgia
pelagus
pellis
peplum
attonitus
perfidus
planctus
poculum
pontus
portitor
proelium
eventus
avis
propago
prospecto
rapio
raptus
auricomus
regina
regnum
resono
responsum
everto
ripa
inflo
robur
ruo
sacrarium
sanguis
saevus
avaritia
satyrus
spiritus
exanguis
sterno
stringo
sulco
supplicium
suspirium
taenarius
tectum
tellus
templum
inguen
exanimus
biga
tergeminus
thalamos
torqueo
tuba
turba
umbra
unda
urna
venator
exitium
instruo
virgo
bellum
viridis
vitrum
volito
volucris
vox
vulgo
vultus
fames
caligo
iugalis
canis
canities
cano
capillus
carcer
carmen
casus
causor
fatum
caverna
aequor
aetas
aether
agmen
ambrosia
amor
ampulla
anguifer
anhelo
antrum
chorus
labellum
cieo
clamor
clangor
claudo
calviger
clipeum
cognosco
faux
os
coma
complector
conamen
lacrima
convivium
cor
corallium
corono
crudelis
cunabula
ater
latex
cupido
currus
cycnus
cymbalum
lamenta
cythara
daps
decus
delphinus
ostendo
detrudor
senectus
discedo
discordia
dolor
domo
donum
latebra
emergo
fatisco
palatium
fera
ferruginus
flamma
fluctus
foedo
foedus
fons
formido
fornix
sensus
pallor
latro
fremitus
furtum
gaudium
gena
globus
grex
gurges
gutta
heros
pascua
serpens
hiatus
arena
hostis
humor
hymenaeos
ictus
ignis
imber
imperterritus
pascor
leo
sicco
libido
limen
lingua
litus
lugeo
lumen
lynx
madeo
pastor
macies
armentum
sol
manes
membrum
mensa
messis
metus
miraculum
miserandus
pectus
miserus
modulamen
mons
sordeo
arx
monstrum
morbus
mors
murmur
myrrha
spelunca
nardum
nefandus
nemus
niger
sortis
noverca
astrum
nox
nubo
numen
eructo
nympha
odoratus
olens
olor
oraculum
species
orgia
pelagus
pellis
peplum
attonitus
perfidus
planctus
poculum
pontus
portitor
proelium
eventus
avis
propago
prospecto
rapio
raptus
auricomus
regina
regnum
resono
responsum
everto
ripa
inflo
robur
ruo
sacrarium
sanguis
saevus
avaritia
satyrus
spiritus
exanguis
sterno
stringo
sulco
supplicium
suspirium
taenarius
tectum
tellus
templum
inguen
exanimus
biga
tergeminus
thalamos
torqueo
tuba
turba
umbra
unda
urna
venator
exitium
instruo
virgo
bellum
viridis
vitrum
volito
volucris
vox
vulgo
vultus
fames
caligo
iugalis
canis
canities
cano
capillus
carcer
carmen
casus
causor
fatum
caverna
Onomastic-Persons Index: Acheloo
Amateia
Anfitoe
Anfitrite
Apollo
Aretusa
Arione
Arpie
Ati
Baccanti
Bacco
Bellona
Borea
Busiride
Caico
Caronte
Centauri
Cerbero
Cerere
Chimera
Cibele
Cimodoce
Cimotoe
Circe
Climene
Dite
Dori
Doride
Doto
Etiopi
Eumenidi
Ferusa
Ganimede
Gerione
Giasone
Giganti
Giove
Glauco
Gorgoni
Iaera
Ianira
Ila
Imeneo
Latona
Lico
Ligea
Limnoria
Maera
Marte
Medusa
Melite
Menippe
Naiadi
Napee
Nereidi
Nereo
Nettuno
Nilo
Ninfe
Oceano
Dite
Orfeo
Orizia
Minerva
Muse
Proteo
Romolo
Saturno
Scilla
Taigete
Talia
Teti
Titani
Toe
Venere
Amateia
Anfitoe
Anfitrite
Apollo
Aretusa
Arione
Arpie
Ati
Baccanti
Bacco
Bellona
Borea
Busiride
Caico
Caronte
Centauri
Cerbero
Cerere
Chimera
Cibele
Cimodoce
Cimotoe
Circe
Climene
Dite
Dori
Doride
Doto
Etiopi
Eumenidi
Ferusa
Ganimede
Gerione
Giasone
Giganti
Giove
Glauco
Gorgoni
Iaera
Ianira
Ila
Imeneo
Latona
Lico
Ligea
Limnoria
Maera
Marte
Medusa
Melite
Menippe
Naiadi
Napee
Nereidi
Nereo
Nettuno
Nilo
Ninfe
Oceano
Dite
Orfeo
Orizia
Minerva
Muse
Proteo
Romolo
Saturno
Scilla
Taigete
Talia
Teti
Titani
Toe
Venere
Name-Place Index: Acheronte, fiume
Averno
Cartagine
Cinto, monte
Colchide
Dite
Ecalia
Elicona, monte
Elisi campi
Eridano, fiume, od. Po
Erebo
Fasi, fiume, od. Rioni
Flegetonte, fiume
Ister, fiume, od. Danubio
Lete, fiume
Micene
Olimpo, monte
Pàtara, ant. Arsinoe
Rodano, fiume
Stige, fiume
Tago, fiume spagnolo
Tenaro
Tevere, fiume
Timbra (Troade)
Averno
Cartagine
Cinto, monte
Colchide
Dite
Ecalia
Elicona, monte
Elisi campi
Eridano, fiume, od. Po
Erebo
Fasi, fiume, od. Rioni
Flegetonte, fiume
Ister, fiume, od. Danubio
Lete, fiume
Micene
Olimpo, monte
Pàtara, ant. Arsinoe
Rodano, fiume
Stige, fiume
Tago, fiume spagnolo
Tenaro
Tevere, fiume
Timbra (Troade)
Note:
- Metro: esametro.
Bibliography Citation: Hrvatski Latinisti. Croatici auctores qui latine scripserunt, I. Ex monumentis latinis saec. IX-XIV, auctores saec. XV et XVI, cur. Veljko Gortan-Vladimir Vratović, Zagreb, Matica hrvatska, 1969, pp. 462-89: 463-71 (vv. 1-21, 58-70, 107-135, 175-248).
Iacobus Bonus Racusaeus - Jakov Bunic, Dubrovcanin Otmica Kerbera = De raptu Cerberi; Kristov život i djela (odabrani odlomci) = De vita et gestis Christi (loci selecti), cur. Branimir Glavicic, Zagreb, Jugoslavenska Akademija Znanosti i Umjetnosti, 1978, pp. 25-41.
Neven Jovanović, Tri rukopisa "De raptu Cerberi" Dubrovcanina Jakova Bunica (1469-1534), «Croatica et Slavica Iadertina», 2 (2006), pp. 209-15. (link)
Dolores Grmača, Nevolje s tijelom. Alegorija putovanja od Bunića do Barakovića, Zagreb, Matica hrvatska, 2015, pp. 141-7. (link)
Alex Simrell, Digital Analysis of Place Names in De Raptu Cerberi, Colloquia Maruliana», 27 (2018), pp. 159-64. (link)
Iacobus Bonus Racusaeus - Jakov Bunic, Dubrovcanin Otmica Kerbera = De raptu Cerberi; Kristov život i djela (odabrani odlomci) = De vita et gestis Christi (loci selecti), cur. Branimir Glavicic, Zagreb, Jugoslavenska Akademija Znanosti i Umjetnosti, 1978, pp. 25-41.
Neven Jovanović, Tri rukopisa "De raptu Cerberi" Dubrovcanina Jakova Bunica (1469-1534), «Croatica et Slavica Iadertina», 2 (2006), pp. 209-15. (link)
Dolores Grmača, Nevolje s tijelom. Alegorija putovanja od Bunića do Barakovića, Zagreb, Matica hrvatska, 2015, pp. 141-7. (link)
Alex Simrell, Digital Analysis of Place Names in De Raptu Cerberi, Colloquia Maruliana», 27 (2018), pp. 159-64. (link)
Responsible: Chiara Kravina (2023-09-13)
Last edit: 6-Oct-2023
Creation: 6-Oct-2023
item.fulltext: With Fulltext
item.grantfulltext: open