Lettera a Guarnerio Castiglioni su essentia/substantia
Opera Data: Epistolae collectae, III 17
Language: Latino
Incipit:
Si Mediolani pridie non ruri fuisses, cum istinc essem Bononiam rediturus
Explicit:
ego iam iter ingredior. Vale. Et me nostro Inclyto principi assidue redde commendatissimum
Attested date: Ex Placentia pridie Idus Iunias Mccccxxxix.
Place: Piacenza
Normalized date: 12-Jun-1439
Keywords: filosofia
lessico
lessico
Regesto:
In questa lettera breve ma densa, F. spiega che il concetto di essentia – che i latini chiamano anche substantia dal greco οὐσία – va inteso in tre sensi. Si intende per substantia sia la materia, sia la forma, sia il composto di materia e forma. La materia (ὕλη) va intesa come potentia (δύναμις), dunque potenzialità; per forma (εἶδος) si deve intendere perfectio, nel senso di compimento e realizzazione – per questo concetto Aristotele ha fatto ricorso anche al termine ἐντελέχεια.
Authors and cited texts: Aristoteles, de An.
Lexicon index: entelechia
essentia
forma
materia
perfectio
potentia
substantia
δύναμις
εἶδος
οὐσία
ἐντελέχεια
ὕλη
essentia
forma
materia
perfectio
potentia
substantia
δύναμις
εἶδος
οὐσία
ἐντελέχεια
ὕλη
Bibliography Citation: Eugenio Garin, 'Endelecheia' e 'Entelecheia' nelle discussioni umanistiche, «Atene e Roma», 5 (1937) nr. 3, pp. 177-187. (link)
Vito R. Giustiniani, Lo scrittore e l'uomo nell'epistolario di Francesco Filelfo, in Francesco Filelfo nel quinto centenario della morte. Atti del XVII Convegno di studi maceratesi (Tolentino, 27-30 settembre 1981), Padova, Antenore, 1986 (Medioevo e Umanesimo, 58; Studi maceratesi, 17), pp. 249-274: 265.
Diana Robin, Filelfo in Milan. Writings 1451-1477, Princeton (NJ), Princeton University Press, 1991.
Francesco Filelfo, Collected letters. Epistolarum libri XLVIII. Critical edition by Jeroen De Keyser, vol. I, Alessandria, Edizioni dell’Orso, 2016 (Hellenica, 54), p. 210.
Vito R. Giustiniani, Lo scrittore e l'uomo nell'epistolario di Francesco Filelfo, in Francesco Filelfo nel quinto centenario della morte. Atti del XVII Convegno di studi maceratesi (Tolentino, 27-30 settembre 1981), Padova, Antenore, 1986 (Medioevo e Umanesimo, 58; Studi maceratesi, 17), pp. 249-274: 265.
Diana Robin, Filelfo in Milan. Writings 1451-1477, Princeton (NJ), Princeton University Press, 1991.
Francesco Filelfo, Collected letters. Epistolarum libri XLVIII. Critical edition by Jeroen De Keyser, vol. I, Alessandria, Edizioni dell’Orso, 2016 (Hellenica, 54), p. 210.
Responsible: Gian Mario Cao (2014-12-18)
Reviewer: Giorgia Paparelli (2023-06-11)
Last edit: 9-Jun-2023
Creation: 9-Jun-2023
item.fulltext: With Fulltext
item.grantfulltext: open
Appears in Collections: 06. Philelfiana Re.Phi.Lex. - Repertorium Philelfianum Lexicographicum